Voormalig stadhuis Brouwershaven

In de bloeiperiode van Brouwershaven bouwde men aan de haven een stadhuis en men voorzag dat in 1599 van een prestigieuze voorgevel. Het is één van de mooiste voorbeelden van Vlaamse Renaissance en opgetrokken in de stijl van Hans Vredeman de Vries.

Het stadhuis is in twee fasen gebouwd. De achterzijde van het gebouw dateert uit de vijftiende eeuw, het voorste gedeelte uit de zestiende eeuw. Vermoedelijk is de achtergevel in de beginperiode de voorzijde geweest. De toren van eertijds is verdwenen. Het feitelijke voormalige stadhuis heeft een totale grootte van 4 are en 90 centiaren. Het is traditioneel gebouwd en met leistenen gedekt. Dit prachtige pand heeft de status van beschermd monument. Ook maakt het onderdeel uit van het beschermd stadsgezicht.

In 1890 – 1891 werd het stadhuis volledig herbouwd, waarbij al het beeldhouwwerk werd vervangen. De gevel werd bekroond met een beeld, voorstellende de Barmhartigheid. Op en naast de rollagen staan zogenaamde vazen, waarvan de originelen zich in het Zeeuws Museum in Middelburg bevinden.

In de boogtrommels boven de vensters zijn ‘cartouches’ te zien. Een cartouche is een met krullen en rolwerk omlijst, meestal gebogen vlak, waarop een opschrift is aangebracht. Het jaartalschildje heeft haakvormige voluten (versiering, vaak in zandsteen). De cartouches in de boogvelden boven de onderste vensterrij zijn nog vlak en de krullen rond de wapens van Zeeland en Brouwershaven hebben meer reliëf.

Boven de deur bevindt zich in een nis een beeldje van Vrouwe Justitia. Onder het driehoekig fronton boven de ingang staat de spreuk: ‘lex republicae conservatio’ (de wet is het behoud van de republiek).

Nieuwbouw
Het voormalige stadhuis van Brouwershaven werd voor het laatst gerestaureerd in de jaren zeventig van de twintigste eeuw. In 1987/ 1988 werd een uitbreiding aan het stadhuis gebouwd. Dit was nodig omdat het monumentale stadhuis te klein was geworden voor de personele bezetting. Deze nieuwbouw kostte toen 1,7 miljoen gulden. Het nieuwe kantoorgedeelte werd traditioneel gebouwd van steen en gedekt met dakpannen. Het heeft een kelderruimte, een begane grond, een 1e, 2e en 3e verdieping en een zolderruimte. Tot 1997 waren beide naast elkaar gelegen panden in gebruik als stadhuis. Tot dat jaar was Brouwershaven namelijk een zelfstandige gemeente waartoe ook de dorpen Zonnemaire, Noordgouwe en Dreischor behoorden als ook het bosrijke Schuddebeurs en het recreatiegebied Den Osse.

Nu in gebruik als kantoor
Als gevolg van de gemeentelijke herindeling in 1997 kwam het van oorsprong middeleeuwse stadhuis van Brouwershaven leeg te staan. Dit heeft een aantal jaren geduurd. De Stichting Monumenten Schouwen-Duiveland kocht in 2001 dit prachtige pand van de gemeente Schouwen-Duiveland en is sindsdien de trotse eigenaar.

Een bestemmingsplanwijziging was noodzakelijk om het gebouw in gebruik te kunnen nemen als kantoor. Want voorheen diende het gebouw openbare en bijzondere doeleinden, waarbij het met name een sociaal-culturele functie had. Momenteel is een groot deel van dit voormalige stadhuis verhuurd als kantoor. Een credit management kantoor heeft zijn intrek genomen in dit prestigieuze object.

Bron: Stichting Monumenten