Foto-expositie ‘WO2 in Kleur’ in Grote Kerk Veere

Tussen 7 en 17 november 2024 is in de Grote Kerk van Veere de bijzondere foto-expositie ‘WO2 in Kleur’ te zien. Op grote formaten worden 275 kleurbeelden getoond, die de Tweede Wereldoorlog een extra dimensie geven.

Altijd was de oorlog in de collectieve herinnering een zwart-wit ervaring. Door het werk van de Gelderse ‘colourist’ Jakob Lagerweij komen de jaren ’40-’45 nu veel dichterbij. Lagerweij is soms dagenlang bezig met het veranderen van zwart-wit in kleur. Hij heeft veel kleuren-kennis van kleding en militair materieel. Zijn werk ziet eruit alsof het gisteren gemaakte kleurendia’s zijn en oogsten in heel Nederland veel lof.

De expositie ‘WO2 in Kleur’ heeft een nationaal en internationaal karakter, maar ook beelden met een Zeeuwse achtergrond zijn te zien; ook foto’s die te maken hebben met de oorlog op Walcheren, toegespitst op de Slag om de Schelde.

Internationaal is in dit beeldoverzicht bij de jaren ’20 en ’30 de situatie in Nazi-Duitsland te volgen. Het gaat hierbij om de steeds maar toenemende dreiging en gaandeweg de onderdrukking van vooral de Joodse gemeenschap, uitmondend in 6 miljoen vermoorde Joden.

Voor de situatie in Nederland is er eerst aanzienlijke aandacht voor de mobilisatie die in Nederland vooraf gaat aan de inval van Duitsland op 10 mei 1940, de positie van de NSB in Nederland, het verzet, maar ook voor de regering in ballingschap in Londen, het Koninklijk Huis met vooral de rol van Koningin Wilhelmina, de gevechten in de andere werelddelen, de aanval van Japan op de Amerikanen in Pearl Harbor en de bevrijding vanaf 1944, met D-Day in augustus 1944 in Normandië als de beslissende slag. Tevens laat de expositie beelden zien van de totaal mislukte operatie ‘Market Garden’ in Gelderland en de minstens zo belangrijke en wél geslaagde Slag om de Schelde.

In de Grote Kerk trekt de hele oorlog met beelden op 62 grote, houten panelen-zijden aan de kijker voorbij. Alle foto’s zijn voorzien van korte tekstduidingen. De selectie van de beelden is gemaakt aan de hand van de 4-delige boekenreeks met dezelfde titel als de expositie. Het gaat om een succesvolle co-productie van Kick uitgevers uit Rotterdam van de Zeeuwse journalist Matty Verkamman en DPG Media, de grootste dagbladenuitgever in Nederland, van onder meer het Algemeen Dagblad en de PZC. De teksten bij de foto’s van Lagerweij zijn geschreven door drie journalisten: de bekende WO2-publicist op het gebied van boeken en tv-documentaires Ad van Liempt, Jaap Visser (voorheen De Volkskrant) en Matty Verkamman (voorheen dagblad Trouw en NOS-televisie).

De expositie ‘reist’ tot eind mei 2025 door heel Nederland en is in chronologische volgorde opgebouwd.

Van de Zeeuwse oorlogsgeschiedenis is niet alleen de Slag om de Schelde, maar ook het dagelijks leven en de bevrijding van Zeeland te volgen. Bijzonder is de geschiedenis van het tegenover Veere gelegen eiland Nord-Beveland. In een in 1950 verschenen rapport van prof. Piet Bouman - in opdracht van het Rijks Instituut voor Oorlogsdocumentatie - was de conclusie dat vooral Noord-Beveland ‘een voorbeeld was voor de andere Zeeuwse gebieden’. Dit eiland telde vrijwel geen NSB’ers en juist opmerkelijk veel onderduikers – ook een Joodse familie in Colijnsplaat – vonden er een veilige plek. De mate van verzet was er opvallend mate op Noord-Beveland. Toen werd opgeroepen voor de landelijke april-mei staking van 1943 was Noord-Beveland als ‘Klein Engeland’ de enige regio in Zeeland die bijna collectief gehoor gaf aan die oproep. Bijzonder is het verhaal van de Amerikaanse piloot Jim Frolking, die met zijn P-51 Mustang na een bombardementsvlucht in de Oosterschelde neerstortte, die crash overleefde, en de oorlog doorkwam in een schuilplaats op de zolder van een boerderij bij Kats. Frolking leeft nog altijd, hij werd op 30 april 100 jaar en zijn. Portret is op de expositie in kleur te zien.